Họa sĩ Đoàn Ngọc Vững biến hóa đa sắc với dòng tranh sơn mài

Họa sĩ Đoàn Ngọc Vững sinh năm 1987 tại Nam Định, Việt Nam. Anh tốt nghiệp khoa Sư phạm Mỹ thuật tại Đại học Sài Gòn, thành phố Hồ Chí Minh. Anh tốt nghiệp đạo diễn hoạt hình Amarda Studio. Phong cách Vurgo Style là một phong cách sáng tác hoàn toàn mới, dựa trên những tìm tòi, nghiên cứu và sáng tạo của riêng anh, điều này đã giúp họa sĩ Đoàn Ngọc Vững đóng góp công lao trong việc cống hiến và góp phần vào sự phát triển của hội họa Việt Nam đương đại.

Một số triển lãm nổi bật

2014 – 2015: Triển lãm nhóm nghệ thuật tại Nhà văn hóa thanh niên thành phố HCM

2016: Triển lãm nhóm tại Hanoi Creative City, số 1 Lương Yên, Hai Bà Trưng, Hà Nội

2017: Triển lãm nhóm tại số 10, Khúc Hạo, Ba Đình, Hà Nội

2018: Triển lãm nhóm tại 81 Trần Quốc Thảo, quận 3, thành phố HCM

2020: Triển lãm nhóm tại Toong coworking space Hà Nội, TP HCM và Nha Trang – Khánh Hòa

2020: Triển lãm nhóm tại Trung tâm Văn hóa Ý tại 18 Lê Phụng Hiểu, Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội

Thời gian gần đây, giới mỹ thuật và công chúng nhắc đến sơn mài như một “xu hướng” thời thượng, bởi sơn mài được xem là một bộ môn nghệ thuật độc đáo và đặc biệt, đại diện cho tiếng nói và linh hồn của dân tộc ta. “Quốc hồn quốc túy” của mỹ thuật Việt Nam được nhắc nhiều đến dòng tranh sơn mài bởi tính thẩm mỹ cao và độ kỳ công của nó. Tranh sơn mài được ví như một viên ngọc đẹp lộng lẫy giữa trăm ngàn dòng tranh của Việt Nam. Sơn mài qua thời gian ngày càng chứng minh được tính bền vững và giá trị vĩnh cửu của nó. Dưới đôi bàn tay của các nghệ sĩ tài hoa, sơn mài Việt Nam càng trở thành một dòng tranh có giá trị, trở thành biểu tượng cho mỹ thuật nước nhà và nhiều tác phẩm sơn mài đã được xem như "bảo vật" của quốc gia.

                 Bức sơn mài "Tương nhu thậm ân" kích thước 60x80cm, sơn mài trên canvas bồi gesso

Thấu hiểu tình cảm với sơn mài, họa sĩ Đoàn Ngọc Vững đang ngày càng phát triển dòng tranh này theo những tìm tòi đổi mới của riêng anh. Họa sĩ sáng tác nhiều tác phẩm minh chứng cho sự phát triển của dòng tranh theo hướng cách tân hiện đại nhưng vẫn không làm mất đi tính truyền thống vốn là đặc trưng của sơn mài Việt.

                            Tác phẩm được lấy cảm hứng và ý nghĩa của "Địa thượng hữu thủy, Tỉ"

Là một nghệ sĩ đa tài, Đoàn Ngọc Vững có thể sáng tác và thử nghiệm trên nhiều trường phái và chất liệu. Họa sĩ đem đến cách tiếp cận mới khi anh sáng tác tranh trừu tượng trên chất liệu sơn mài, vốn là một chất liệu không dễ để biểu đạt tranh trừu tượng. Giữa muôn vàn đan xen của nét và màu, họa sĩ có thể đan cài nhiều lớp màu, và nhiều cách đặt vấn đề trong từng lớp một nhưng vẫn có cái nhất quán chung là biểu đạt nét tổng thể như một sự run rẩy, lung linh và nhảy nhót. Bóng tối và ánh sáng, hôn trầm và tươi vui, mộng mơ và hiện thực, tất cả mọi thứ như đan quyện, chỗ thì mỏng manh, chỗ thì dày đặc, chập chờn giữa cái hiện hữu và thoái lui. Với anh, sơn mài cũng như các chất liệu cốt yếu khác, chủ yếu là để biểu đạt hiệu quả nghệ thuật.

                            Những tác phẩm thể hiện sức sáng tạo dồi dào của họa sĩ Đoàn Ngọc Vững

Hình tượng của họa sĩ Vững có xu hướng đặt các hình khối như rời rạc, không có sự hưởng ứng với nhau nhưng thực chất vẫn kết nối với nhau theo một chiều hướng chung. Như một số tác phẩm thể hiện màu và nét song hành, gợi cho người xem cảm giác nhiều hơn là tả.

  Tác phẩm "Gia hòa vạn sự hưng", kích thước 40x50cm, chất liệu sơn mài tổng hợp trên canvas bồi gesso

Một số tác phẩm sơn mài tiêu biểu của họa sĩ Đoàn Ngọc Vững là sự phát hiện về những sự vật quen thuộc, hình tượng không lạ nhưng lại được biểu đạt theo cách mới. Việc thể hiện yếu tố con người trên chất liệu sơn mài cũng ít nhiều mang tính thách thức. Họa sĩ đem thế mạnh vào tranh từ mặt tạo hình, tính nhịp điệu trên tranh, cách sử dụng mảng màu đặt cạnh nhau, và chồng lên nhau, cách cân đối và ngẫu hứng bằng bảng màu. Trên sơn mài, họa sĩ Vững đôi khi tạo cảm giác cho người xem no màu, mang đến một sự thỏa mãn nhất định về mặt thị giác. Các mảng màu lẩn khuất phía dưới tạo nên một cảm giác cổ kính, đầy bí ẩn, khơi gợi sự đồng điệu nơi người xem.

              Các tác phẩm mang hơi hướng trừu tượng phù hợp với nhiều không gian mang tính decor

Đa số các tác phẩm trừu tượng của Đoàn Ngọc Vững chú trọng sử dụng mảng và nét. Anh tạo ra sự phân bố cũng như tạo bố cục và khối hoàn hảo để tạo nên một chỉnh thể cân đối nhưng vẫn đảm bảo chiều sâu. Điều thú vị ở đây là họa sĩ trong khuôn khổ của màu và nét, đã cố ý để mọi thứ đan xen vào nhau, lấp lánh ánh sáng, dường như muốn lan tỏa, phá vỡ khuôn khổ và tạo ra hướng của sự chuyển động. Ta có thể nhận thấy một số kỹ thuật sơn mài đặc trưng mà họa sĩ Vững sử dụng trong những bức họa sáng tác gần đây.

             "Tố kì vị nhi hành" - 素其位而行, sơn mài tổng hợp trên canvas bồi gesso, kích thước 60x80cm

Với một số bức sơn mài tả người, họa sĩ Vững có thiên hướng thể hiện theo lối ước lệ, đồng hiện, thể hiện tính mỹ cảm Á Đông rõ rệt. Thủ pháp ước lệ trong cách thức miêu tả nhân vật và chất liệu sơn mài đem đến cho các đối tượng được thể hiện trong tranh tính khái quát, nhưng vẫn đảm bảo được nét riêng nắm bắt trọn được “cái hồn” và thần thái của họa phẩm.

    Tác phẩm "Hồng hồng tuyết tuyết" chất liệu sơn mài trên ván gỗ được họa sĩ Đoàn Ngọc Vững lấy cảm                   hứng sáng tác trong đêm biểu diễn ca trù tại triển lãm "Phù Thế" của nghệ sĩ Đức Nhà Sàn

Họa sĩ Đoàn Ngọc Vững có mục đích đưa sơn mài truyền thống vào hội họa nhưng với cách thể hiện mới hơn. Tranh sơn mài của anh không quá chú trọng, cầu kỳ về tính mỹ nghệ mà chủ yếu với mục đích là tạo ra sợi dây kết nối đồng điệu với người xem về ý nghĩa và triết lý nhân sinh của những họa phẩm, đó mới chính là mục đích quan trọng hơn cả. Anh sáng tạo trên chất liệu sơn mài với sự kết hợp của các nguyên liệu khác, không chú trọng vào tính mỹ nghệ như vỏ trứng, dát bạc, khảm vàng trên tranh, anh đem vào series lần này với sự kết hợp của sơn lót gesso hay sáng tác trên cả tấm đá picomart.

   "Thiên hạ vi công, thi vị đại đồng", kích thước 40x50cm, chất liệu sơn mài tổng hợp trên canvas bồi gesso

Đa phần các tác phẩm sơn mài trừu tượng của họa sĩ Vững được lấy cảm hứng và ý nghĩa từ những quẻ dịch trong văn hóa Á Đông, nhằm truyền tải thông điệp về triết lý và nhân sinh sâu sắc, bộc lộ góc nhìn về nhân sinh quan của tác giả. Mỗi họa phẩm đều mong muốn nêu bật những câu chuyện mà tác giả muốn gửi gắm đằng sau đó. Vì thế, tranh của họa sĩ Vững nhanh chóng tạo lập được chỗ đứng và nét riêng độc đáo trong làng hội họa Việt Nam những năm gần đây.

     Tác phẩm "Nhân tâm duy nguy, đạo tâm duy vi" - 人心惟危, 導心惟微 (Lòng thuộc về nhân dục rất nguy                   hiểm, lòng thuộc về đạo lí rất mầu nhiệm), chất liệu sơn mài tổng hợp khắc trên Picomart  

Với những đóng góp và sáng tạo đáng kể trong lĩnh vực sơn mài, sơn dầu, cùng thương hiệu Vurgo Style độc đáo trong làng mỹ thuật Việt, họa sĩ Đoàn Ngọc Vững đã đem đến cho người yêu nghệ thuật niềm yêu thích, thêm yêu, thêm hiểu về sơn mài, về cách thể hiện độc bản, không giống ai, không lặp lại mình, không lặp lại người, thậm chí cả chính bản thân họa sĩ mới đây “ngày hôm qua”./.