Tết Quý Mão ngắm tranh Mèo của các họa sĩ đương đại Việt Nam

Loài mèo trong nhiều nền văn hóa của nhiều nước

Có một điều kỳ là là cho dù các nền văn hóa không có sự giao thoa và dù bị cách biệt về mặt địa lý, thế nhưng chúng vẫn có điểm chung khi đều cho rằng loài mèo có nhiều mạng.

Trong thơ ca nhạc họa của nước Anh

Câu chuyện về loài mèo có 9 mạng trở nên phổ biến nhất kể từ khi Shakespeare viết nên vở kịch nổi tiếng thế giới Rome và Juliet. Trong biến cố khiến cho Romeo bị đi đày có sự xuất hiện của nhân vật tên là Tybalt với biệt danh là “con mèo lông xù”, vốn là anh họ của Juliet.

Chúng ta đều biết hai nhà Romeo và Jukiet vốn có thâm thù, và cả bạn bè gia quyến của họ cũng không ưa gì nhau. Một ngày nọ, người bạn của Romeo là Mercuttio buột miệng móc mỉa Tybalt:

“Con mèo Tybalt kia, có phải mi có 9 mạng. Mau đến đây quyết đấu để ta lấy một mạng của mi, còn lại 8 mạng ta sẽ để đấy tính sau.”

Romeo đã cố gắng ngăn cản nhưng không thành, Tybalt đâm chết Mercuttio trong trận đấu kiếm. Mất đi người bạn của mình, Romeo nổi giận thách đấu và giết chết Tybalt hòng trả thù. Vụ việc đáng tiếc này khiến anh phải bị đi đày theo lệnh của Hoàng tử.

Được biết, nhà viết kịch lừng lẫy Shakespeare đưa chi tiết mèo có 9 mạng vào vở kịch của mình dựa trên bài đồng dao của trẻ em Anh Quốc khi xưa là:

“A cat has 9 lives. For 3 he plays, for 3 he strays and for the last 3 he stays.”

Kể từ sau vở kịch Romeo và Juliet, chi tiết mèo có 9 mạng từ đó mới trở nên phổ biến ở Anh Quốc và sau đó lan rộng sang các nước lân cận và toàn thế giới thông qua việc giao lưu văn hóa nghệ thuật. Ở phương Tây thì gán hình ảnh loài mèo với phù thủy. Có thể là từ truyền thuyết, hoặc cũng có thể từ xưa người ta đã quan sát và phát hiện ra loài mèo rất dễ sống sót qua các tai nạn (qua giác quan hoặc bản tính cơ thể của chúng).

Trong thần thoại Ai Cập cổ đại

Đối với người Ai Cập và các nước có nền văn minh Lưỡng Hà, mèo là loài vật linh thiêng và họ tôn thờ mèo như một vị thần thiêng liêng . Người Ai Cập tin rằng khi bạn tình cờ gặp 1 chú mèo đi ngang qua hay nhìn thấy 1 chú mèo đen, nghĩa là vận may sắp sửa gõ cửa với bạn.

Một biến thể của thần Ra - vào buổi đêm gọi là ''Atum-Ra'' (ban ngày gọi là Amun-Ra) đã lấy hình dạng của loài mèo ở thế giới âm. Ở đó vị thần này đẻ ra 8 vị thần khác dưới lốt hình con mèo, vì vậy mèo được coi như có 9 mạng. Atum-Ra còn có thể hiện thân dưới 9 hình dạng khác nhau, đại diện cho 9 mạng sống của loài mèo.

Trong văn hóa dân gian Trung Hoa

Theo quan niệm của người Trung Hoa cổ xưa, họ cho rằng số 9 – Cửu tượng trưng cho sự vĩnh cửu, trường tồn, phú quý, không bao giờ hết. Trong Tây Du Ký, Tôn Ngộ Không có 9 lần 8 bằng 72 phép thần thông. Hành trình Tây Du của Đường Tăng gặp 9 lần 9 tổng cộng có 81 kiếp nạn. Những con số đó đều là bội số của 9. Ở Việt Nam có đồng bằng Sông ''Cửu'' Long. Vua Hùng bắt Sơn Tinh, Thủy Tinh phải tìm ra voi 9 ngà, gà 9 cựa, ngựa 9 hồng mao. Hơn nữa, loài người mang thai con trong 9 tháng, nhịp tim con người đập trung bình 72 nhịp/phút, cũng là bội số của 9.

Khả năng cao là người Trung Hoa thấy mèo nhanh nhẹn, rơi cao không chết, có thể né tránh thoát khỏi hiểm nguy tài tình nên họ gán cho nó có 9 mạng. Ngụ ý nó có thể sống lâu, tai qua nạn khỏi.

Trong điển tích, điển cố của Phật giáo

Trong Kinh Phật, có một đoạn kể về một con mèo ngồi dưới tòa sen, ngước đầu lắng nghe Đức Phật giảng kinh Chuyện kể rằng khi Phật Thích Ca ngồi giảng kinh cho chúng đệ tử, thì có một con mèo cũng đến ngồi bên cạnh say sưa nghe kinh. Đệ tử hỏi nguyên do đâu có chuyện như vậy, Đức Phật giảng rằng:

Con mèo này là rõ là có linh tính, hơn hẳn con người tầm thường. Chẳng những ngộ được kinh thư, mà còn có 9 kiếp mạng.

Từ đó người ta thường gán cho mèo tên gọi là ''cửu mệnh quái miêu'', tức con mèo yêu tinh có 9 mạng.

Mèo trong tranh Tết Quý Mão của họa sĩ Việt

Chính vì những đặc tính và bản tính đặc biệt như vậy của loài mèo, mèo đã không ít lần xuất hiện trong thi ca, văn học, âm nhạc, điện ảnh, hội họa… Giữ một vị trí quan trọng trong tín ngưỡng, niềm tin và văn hóa Việt, mèo đã trở thành  một hình ảnh tượng trưng – một linh vật có sức sống trường tồn và bất diệt trong niềm tin của nhiều người dân Việt. Sức ảnh hưởng của chú mèo đối với đời sống mỗi cá nhân trong đời sống xã hội là rất đáng kể, khi nhìn ngắm hay vuốt ve một chú mèo dễ thương, mọi muộn phiền của con người trong đời sống hiện đại dường như tan biến. Người ta tin rằng nuôi một chú mèo sẽ giúp bạn chữa lành những vết thương thể xác lẫn tâm hồn, các nhà khoa học đã chứng minh được việc cộng hưởng tần số rung động từ năng lượng tích cực của loài mèo sẽ giúp bạn chữa lành tận gốc những tổn thương, vết thương từ sâu trong bản thể linh hồn cũng như về mặt cơ thể thể chất.

 Và nhân dịp Tết Quý Mão 2023, các họa sĩ xuất sắc của nền mỹ thuật Việt Nam đương đại đã sáng tác ra những họa phẩm vô cùng đặc sắc về loài mèo. Cùng ngắm những họa phẩm này qua những tác phẩm tiêu biểu dưới đây:

Họa sĩ Mạnh Sáng

Họa sĩ Mạnh Sáng là họa sĩ đến từ Bắc Kạn. Anh được biết đến nhiều bởi các tác phẩm sáng tác về đề tài vùng cao, cuộc sống sinh hoạt, nét đẹp văn hóa và tín ngưỡng của các vùng núi phía Bắc. Họa sĩ có phong cách vẽ tranh vui tươi, màu sắc nổi bật, và người xem luôn cảm nhận được năng lượng tích cực trong từng họa phẩm của anh.

Họa sĩ Mạnh Sáng từng chia sẻ anh rất yêu các “nhân vật Mão”, vì vậy ta có thể thấy tần suất xuất hiện dày đặc của mèo trong tranh của anh, đặc biệt khi mèo gắn liền với đời sống người dân vùng cao trong từng khoảnh khắc.

                                                      Tác phẩm “Góc bình yên” – Tranh acrylic

                                                       Tác phẩm “Dưới ánh trăng” – Tranh acrylic

                                                        Tác phẩm “Giấc mơ trưa” – Tranh acrylic

                                                   Tác phẩm “Người đẹp Núi Hoa” – Tranh acrylic

                                                  Tác phẩm “Bản sắc vùng cao” – Tranh acrylic

Họa sĩ Lê Quang Sáng

Họa sĩ Lê Quang Sáng có cách biểu hiện trong sáng, đa số các tác phẩm của anh có cách thể hiện thiên về biểu hiện siêu thực, với cách vẽ và lối dẫn mộng mơ, người xem cảm nhận được những thông điệp vô cùng ý nghĩa của họa sĩ qua từng họa phẩm.

Những tác phẩm về mèo của Lê Quang Sáng đem đến cho người xem sự trong sáng, nguồn năng lượng lạc quan và tràn đầy niềm vui.

                                                                 Tác phẩm “Đôi bạn” – Tranh acrylic

                                                       Tác phẩm “Cái Tết của mèo con” – Tranh acrylic

                                                   Tác phẩm “Ngóng xuân” – Tranh acrylic

                                                                     Tác phẩm “Sum vầy” – Tranh acrylic

Họa sĩ Giang Nam

Họa sĩ Giang Nam là họa sĩ đến từ Bắc Kạn. Anh theo đuổi dòng tranh khắc gỗ màu và tạo nên thương hiệu độc bản với dòng tranh này khi đi sâu vào khắc họa cuộc sống ở miền núi. Dòng tranh khắc gỗ là một dòng tranh khó để theo đuổi và khá kén người xem. Thế nhưng với tất cả tài năng và sự nhiệt huyết, họa sĩ Giang Nam đã ghi dấu ấn trong lòng người xem trong từng họa phẩm. Các bức vẽ về mèo của anh đậm chất miền núi và toát lên tính truyền thống, không khí hoài cổ nhưng không kém phần trong sáng, vui tươi.

                                                Tác phẩm “Ngũ mão”  - Tranh khắc gỗ màu

                                       Tác phẩm “Những chú mèo vùng cao” – Tranh khắc gỗ màu

Họa sĩ Đỗ Quốc Thắng

Đặc trưng với chủ đề tìm về những hình ảnh và đề tài truyền thống, với dòng tranh dân gian tân thời, họa sĩ Đỗ Quốc Thắng cũng góp phần thêm vào khu vườn tranh Xuân những bức ảnh em bé nông thôn bên cạnh chú mèo. Với những chi tiết mang tính dân dã, thấm đượm tinh thần và vẻ đẹp của dòng tranh truyền thống, họa sĩ đã tô điểm thêm cho khu vườn tranh Tết Quý Mão của dân tộc thêm nổi bật và hương sắc.

                                            Tác phẩm “Bạch Miêu” – Tranh acrylic trên vải bố Nga

                                        Tác phẩm “Xuân Quý Mão” – Tranh acrylic trên vải bố Nga

Các bạn thích tranh của các họa sĩ có thể liên hệ mua tranh qua Vietnam Gallery qua hotline hoặc email tại website.