Ý nghĩa đích thực của nghệ thuật

Định nghĩa về nghệ thuật

Các nhà phê bình, nghiên cứu nghệ thuật và các nhà sử học từ lâu đã có những bất đồng về phân loại nghệ thuật liên quan đến việc liệu một tác phẩm nghệ thuật hoặc loại hình nghệ thuật văn hóa cụ thể có nên được phân loại là nghệ thuật đích thực hay không. Điều đó làm cho định nghĩa về nghệ thuật trở nên chủ quan, cởi mở và gây nhiều tranh cãi. Ngày nay, chính khái niệm về nghệ thuật vẫn tiếp tục gây tranh cãi và mở ra nhiều cách giải thích về khái niệm đích thực thế nào là nghệ thuật.

Nghệ thuật có thể là bất cứ thứ gì trong phạm vi của cái Đẹp. Nó có thể bao gồm biểu cảm, bức tranh, hình minh họa, lời nói hoặc chữ viết, màn trình diễn, âm nhạc… Nó cũng có thể được định nghĩa là một phạm vi hoạt động rất đa dạng của con người trong việc tham gia vào tiến trình tạo ra các tác phẩm nghe, nhìn hoặc biểu diễn thể hiện kỹ năng, kỹ thuật hoặc trí tưởng tượng của người nghệ sĩ.

      Không thể phủ nhận vai trò to lớn của nghệ thuật vào sự phát triển của dòng chảy văn minh nhân loại

Trong khi mọi người có thể định nghĩa nghệ thuật theo những khái niệm khác nhau trong suốt lịch sử, thì định nghĩa về nghệ thuật trong thời điểm hiện đại là thứ được tạo ra bằng kỹ năng và trí tưởng tượng. Sáng tạo đóng một vai trò thiết yếu trong việc tạo ra một tác phẩm nghệ thuật. Bạn cũng có thể định nghĩa nghệ thuật là sản phẩm hoặc quá trình sắp xếp các yếu tố một cách có chủ ý để thu hút cảm xúc và giác quan của người xem.

Tuy nhiên, ý nghĩa của nghệ thuật thường đặc trưng cho một nền văn hóa cụ thể và được chia sẽ giữa các thành viên, tầng lớp trong xã hội tùy thuộc vào bối cảnh văn hóa. Nó được định hình bởi các kỹ thuật, chất liệu và hình thức mà nó sử dụng cũng như các ý tưởng và cảm xúc mà nó tạo ra cho người xem.

Các loại hình nghệ thuật trong đời sống xã hội

Nghệ thuật thị giác (Visual Arts)

Đây được xem là hình thức nghệ thuật lâu đời nhất từng tồn tại và phát triển trong đời sống tinh thần của nhân loại. Nghệ thuật thị giác là những hình thức nghệ thuật tạo ra các tác phẩm, sản phẩm được tiếp nhận chủ yếu qua kênh thị giác. Với định nghĩa này, nó bao quát hoặc liên quan đến một trường rất rộng những ngành nghệ thuật khác nhau, từ mỹ thuật đến mỹ thuật ứng dụng.

Nghệ thuật thị giác bao gồm các đối tượng hoặc hình ảnh trong các linh vực như: điêu khắc, hội họa, nhiếp ảnh, kiến trúc, đồ họa, in ấn và các phương tiện trực quan khác như phim ảnh. Kiến trúc cũng có thể được xem vào danh sách một trong những loại hình thuộc phạm trù nghệ thuật thị giác. Tuy nhiên, nó đòi hỏi phải tạo ra các sản phẩm nghệ thuật được cân nhắc có tính thực tiễn được áp dụng sử dụng và hữu ích trong thực tế cuộc sống, làm cho tác phẩm đó trở thành sự pha trộn giữa hình ảnh mang tính đại diện và nghệ thuật trang trí.

                                       Nghệ thuật sắp đặt trong bối cảnh nghệ thuật đương đại

Bên cạnh đó, nghệ thuật thị giác còn bao gồm các lĩnh vực của nghệ thuật ứng dụng như: thiết kế công nghiệp, thiết kế đồ họa, thiết kế thời trang, thiết kế nội thất và trang trí nghệ thuật.

Nghệ thuật thị giác cũng phải kể đến việc bao gồm các loại hình nghệ thuật hiện đại có thể được liệt kê như: nghệ thuật kết hợp, nghệ thuật cắt dán ảnh, phức hợp phương tiện truyền thông, nghệ thuật khái niệm, nghệ thuật sắp đặt, nghệ thuật trình diễn, nhiếp ảnh, video nghệ thuật và hoạt hình, hoặc bất kỳ sự kết hợp nào của chúng. Nhóm này cũng bao gồm các hoạt động của các ngành công nghệ cao như đồ họa máy tính và in ấn. Một loại hình nghệ thuật hiện đại mới ra đời, đó là nghệ thuật địa hình (Land Art), nó bao gồm các hình thức nhất thời như tác phẩm điêu khắc băng tuyết, và cả nghệ thuật graffiti (nghệ thuật vẽ tranh đường phố).

                Nghệ thuật thị giác gây ấn tượng lớn đối với người xem

Mỹ thuật

Trong lịch sử, mỹ thuật nhằm mục đích thu hút trí tuệ con người, mặc dù ngày nay, không có ranh giới về điều này. Các trào lưu mỹ thuật đã tạo ra âm hưởng gây sự  ảnh hưởng qua lại lẫn nhau về tính thẩm mỹ cũng như khía cạnh trí tuệ qua các thời đại. Trong đời sống hiện tại, nó thể hiện sự khám phá về tình trạng của con người và nỗ lực để trải nghiệm sự hiểu biết sâu sắc hơn về cuộc sống.

Tất cả các bộ môn mỹ thuật đều thuộc các thể loại nói chung của nghệ thuật thị giác. Mỹ thuật bao gồm các hoạt động điển hình như: bản vẽ, tranh, điêu khắc và tranh in, đồ họa, minh họa sách báo phim ảnh, thư pháp và kiến trúc.

Nghệ thuật trang trí và thủ công mỹ nghệ

Thẩm mỹ là một nhánh của triết học liên quan đến sở thích, bản chất, sáng tạo nghệ thuật và đánh giá cao cái Đẹp. Nó thường là trung tâm của bất kỳ khám phá nghệ thuật nào. Nghệ thuật trang trí hoặc thẩm mỹ cần được đảm bảo bởi sự cân bằng, hài hòa và nhịp điệu, hay nói cách khác, nó là sự tương tác hòa điệu tuyệt đối giữa màu sắc, đường nét, kết cấu, âm thanh, chuyển động, hình dạng và kích thước nhằm làm hài lòng các giác quan.

Nghệ thuật trang trí và thủ công mỹ nghệ bao gồm: đồ gốm sứ và xưởng gốm, nghệ thuật khảm, tấm thảm, kính nghệ thuật…

Tuy vậy, không có thước đo nào là chuẩn mực về vẻ đẹp trong nghệ thuật. Vẻ đẹp trong nghệ thuật có thể khó được xác định vì nó thường mang tính chủ quan. Đó là bởi vì không có tập hợp các giá trị hoặc đặc điểm thẩm mỹ khi xác định trực quan một tác phẩm nghệ thuật. Giả dụ như một bức tranh của trẻ em được treo trong nhà đầy tự hào cũng có thể được xem là nghệ thuật.

Nghệ thuật giao tiếp

Nghệ thuật có thể gợi ra và kích hoạt những tình cảm mạnh mẽ và kể những câu chuyện có liên quan. Nghệ thuật giao tiếp có thể được định nghĩa là một hình thức giao tiếp và có thể được cắt nghĩa là những gì người nghệ sĩ dự tính. Ví dụ, phim có thể được dựng nên để kể cho người xem câu chuyện về một nền văn hóa cụ thể hoặc một bài hát có thể được sáng tác ra nhằm nâng cao đời sống tinh thần của mọi người hoặc truyền cảm hứng cho những câu chuyện của người khác.

Nghệ thuật trị liệu hoặc chữa bệnh

Chúng ta hoàn toàn có thể định nghĩa nghệ thuật là một hình thức trị liệu tinh thần, trong đó nghệ thuật được sử dụng để làm phương thức giao tiếp chính. Mặc dù đây là một ngành còn tương đối non trẻ, liệu pháp nghệ thuật tập trung vào các cách thức trị liệu của việc sáng tạo nghệ thuật, sử dụng các lý thuyết và phương pháp khác nhau.

Các tạp chí y khoa cũng chỉ ra rằng nghệ thuật được xem là một cách chữa bệnh giúp bệnh nhân mắc các chứng bệnh tâm thần như lo lắng, lo âu, trầm cảm và Alzheimer bằng cách cung cấp cho họ nguồn năng lượng tích cực. Các tác phẩm nghệ thuật thường được bài trí trong các không gian như phòng bệnh, bệnh viện để giúp cho bệnh nhân, gia đình bệnh nhân và các nhân viên y tế động lực để lấy lại bình tĩnh và sự bình an.

Nghệ thuật phản chiếu

Đây là hình thức nghệ thuật gợi lên cảm xúc, dù buồn hay vui, thú vị hay đáng lo ngại. Nó khiến độc giả cảm nhận và suy nghĩ – những tác phẩm sẽ khiến bạn đặt câu hỏi về thông điệp hoặc cách diễn giải của các nghệ sĩ cũng như cảm xúc và các thông số của bạn.

Nghệ thuật phản chiếu giúp mở rộng tâm trí và tâm trí bạn, cho bạn thấy những gì có thể đang xảy ra trên thế giới. Ví dụ, một bức tranh đẹp có thể khiến tâm hồn bạn được lấp đầy, hoặc một buổi biểu diễn có thể khiến bạn rơi nước mắt.

Vai trò của nghệ thuật trong đời sống con người

Nghệ thuật là một cách để mô phỏng thực tế

Định nghĩa của Plato về nghệ thuật, là bất cứ thứ gì sao chép hoặc bắt chước thực tế. Aristole đồng ý với quan điểm đó, ông cho rằng định nghĩa nghệ thuật là sự mô phỏng, thể hiện các khía cạnh của thế giới thực, đặc biệt là hành động của con người, trong nghệ thuật và văn học.

Nghệ thuật là tình cảm con người

Đôi khi cái Đẹp không phải là mục đích cuối cùng của nghệ thuật. Thay vào đó, một nghệ sĩ có thể thể hiện điều gì đó, vì vậy khán giả có thể cảm thấy được kích thích một cách rõ ràng để tạo sự cảm xúc, sự tò mò, đức tin về tôn giáo, ký ức, suy nghĩ, sự đồng sáng tạo hoặc sự đồng nhất với một nhóm người nào đó cùng ý tưởng và đam mê. Do đó, nghệ thuật sẽ khởi tạo cho bạn những cảm xúc hoặc bị lây nhiễm bởi cảm xúc của người khác. Giả dụ như phong trào nghệ thuật trình diễn thường không nhằm mục đích làm hài lòng khán giả, mà thay vào đó nó có tác dụng gợi lên những phản ứng, cảm xúc, câu hỏi hoặc cuộc trò chuyện. Trong những tình huống như vậy, tính thẩm mỹ có thể bị bỏ qua vì nó không phục vụ cho mục đích này.

Nghệ thuật như một phương tiện để kết nối với thế giới nội tâm của bạn

Nghệ thuật có thể giúp bạn kết nối với thế giới nội tâm của chính mình. Nhờ sức mạnh của nghệ thuật, bạn có thể nhìn vào bên trong và lắng nghe chính mình, và nhận ra bạn là ai, bạn quan tâm đến điều gì và đại diện cho điều gì. Nó có thể kết nối bạn với cảm xúc, suy nghĩ, nhận thức cũng như những trải nghiệm và thực tế bên ngoài của bạn.

Bên cạnh đó, nghệ thuật giới thiệu cho bạn một loạt ý tưởng và trải nghiệm mới mà có thể bạn chưa từng trải qua trước đây. Bạn có thể hiểu sâu hơn về cảm xúc của mình, những trải nghiệm như thưởng lãm, nhìn ngắm và học hỏi từ các tác phẩm nghệ thuật chân chính cho phép bạn nhìn vào bên trong thế giới nội tâm của chính mình vì mọi người có xu hướng đưa ra những lựa chọn theo cảm xúc mà họ đam mê.

Nghệ thuật truyền đi thông điệp mang tính nhân văn đến với toàn xã hội

Khi một nghệ sĩ truyền đạt hình ảnh những đứa trẻ lang thang, mồ côi, cơ nhỡ hay nghèo đói, tác phẩm sẽ đánh động trái tim của hàng triệu người, trong đó có tác động đến những mạnh thường quân, những người có ảnh hưởng và ưu tú nhất trong xã hội để tạo ra những thay đổi, nhằm giúp cho xã hội phát triển vững mạnh hơn. Hoặc khi một nhiếp ảnh gia đăng những bức ảnh về đất nước hay mảnh đất bị chiến tranh tàn phá, điều đó có thể thu hút sự chú ý từ công chúng, những người mà tấm lòng của họ có thể giúp đỡ đến những người đang gặp tình cảnh khó khăn.

 Nghệ thuật là một công cụ hữu hiệu trong việc lan truyền những thông điệp nhân văn và tích cực giúp cho                                       xã hội trở nên tốt đẹp hơn (Ảnh: Nhiếp ảnh gia Hans Grumpe)

Bên cạnh đó, cần nhấn mạnh thêm một điều là nghệ thuật có thể chạm đến giá trị cốt lõi của con người và trao cho họ sức mạnh để tạo ra những thay đổi trong đời sống thực. Nó cũng có thể giúp con người khơi dậy và đánh thức lòng dũng cảm và mang lại hy vọng những xã hội đang trải qua thời kỳ nhiều khó khăn.

Nghệ thuật có khả năng giáo dục quần chúng

Nghệ thuật giúp đưa ra thông tin và tạo ra nhận thức truyền đến nhiều người và họ có thể tiếp thu nhanh chóng. Do đó, chúng ta hoàn toàn có thể tiếp thu được kiến thức khi xem một bức tranh, tác phẩm điêu khắc, khiêu vũ, chụp ảnh, vở kịch hay bài thơ. Và trong một thế giới mà một số người không được tiếp cận với nền tảng giáo dục tốt, nghệ thuật thậm chí còn có thể trở thành một công cụ cân bằng xã hội lớn hơn.

Nghệ thuật thường được sử dụng như một sân chơi bình đẳng để diễn đạt và diễn ngôn

Nghệ thuật tạo ra một sân chơi bình đẳng để mọi người đều có thể tiếp cận. Mọi người yêu nghệ thuật hoàn toàn có thể tìm hiểu và đánh giá cao vai trò của nghệ thuật bất kể tình trạng kinh tế, nền tảng xã hội hay đảng phái chính trị. Nghệ thuật thực sự là một món quà cho trải nghiệm của tất cả chúng ta. Nghệ thuật mang lại ý nghĩa cho cuộc sống và giúp bạn hiểu biết nhiều hơn về thế giới xung quanh. Bên cạnh đó, nó cũng cho phép bạn hiểu cảm xúc của bản thân tốt hơn, nâng cao nhận thức về bản thân và mở ra cho bạn những ý tưởng và trải nghiệm mới.

Nghệ thuật giúp bản sắc và văn hóa được công nhận và đánh giá cao

Trong đời sống xã hội hiện đại với sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ, có thể nói rằng nếu không có nghệ thuật, thì những giá trị lịch sử, truyền thống và văn hóa sẽ có nguy cơ bị lãng quên. Chúng ta đang sống trong thời đại mà nghệ thuật phát triển và tạo ra tầm ảnh hưởng mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Nó lan tỏa đến mọi ngóc ngách trong đời sống thường nhật của chúng ta, tác động trực tiếp đến thị hiếu thẩm mỹ của từng cá nhân. Nhờ có sự phát triển mạnh mẽ của kỹ thuật in ấn, báo chí, truyền hình, và sau này là Internet, chúng ta hoàn toàn có cơ hội một cách nhanh chóng với các sản phẩm nghệ thuật.

                                          Nghệ thuật là cách lưu giữ nền văn hóa của toàn nhân loại

Vì thế, nghệ thuật được xem là một thứ vũ khí vô cùng thanh cao và đắc lực để giúp sức mạnh mềm của một quốc gia, dân tộc với những giá trị và bản sắc văn hóa được gìn giữ, phát huy và nâng tầm vị thế của quốc gia đó trên trường quốc tế.

Nghệ thuật tiếp cận các bậc tư duy cao hơn

Nghệ thuật có thể khiến bạn suy nghĩ về những ý tưởng hiện tại và truyền cảm hứng để bạn thực hiện những ý tưởng của mình. Nó có thể mở khóa tiềm năng của tâm trí con người. Một số nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng việc tiếp xúc với nghệ thuật có thể khiến một người suy nghĩ, nhận thức, nhìn, nghe và hành động khác đi.

Nghệ thuật là tấm gương phản ánh quá khứ và dự đoán tương lai

Nghệ thuật do đó có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp chúng ta đấu tranh chống lại sự không khoan dung của các nền văn hóa, vấn nạn phân biệt chủng tộc và các hình thức phân biệt bất công đang tồn tại trong xã hội. Các ngành nghề liên quan đến nghệ thuật trong tương lai được dự đoán là nở rộ và bùng nổ, thậm chí trở thành điểm nóng trên thị trường việc làm. Nếu bạn cứ ngồi ở mãi trong nhà, không đi dự triển lãm tranh nghệ thuật, không đến thăm gallery, hay bạn có thể tránh khỏi âm nhạc và văn chương nhưng bạn sẽ không bao giờ có thể thoát ra được tầm bao quát của nghệ thuật, bởi vì nó luôn hiện hữu ở mọi nơi xung quanh cuộc sống của chúng ta.

                   Poster đồ họa - Một loại hình nghệ thuật có nhiều ứng dụng trong đời sống hiện đại

Nghệ thuật có thể có nhiều ý nghĩa khác nhau với nhiều người khác nhau. Điểm mấu chốt là cho dù nghệ thuật có ý nghĩa như thế nào đối với cá nhân mỗi chúng ta thì trải nghiệm của mỗi con người về nghệ thuật cũng có thể được xem là những trải nghiệm chân thực, ý nghĩa và giúp con người tiến tới một mức độ phát triển tinh thần cao hơn./.